Rodzic, który chce zatrudnić nianię do opieki na swoim dzieckiem musi najpierw zawrzeć z nianią tzw. umowę uaktywniającą, czyli umowę zlecenia z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dzieckiem.
Do umowy tej stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, dlatego musi ona określać takie elementy jak:
– strony umowy (rodzic/opiekun dziecka i niania),
– cel i przedmiot umowy,
– czas i miejsce sprawowania opieki,
– liczbę dzieci powierzonych opiece,
– obowiązki niani,
– wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,
– czas, na jaki umowa została zawarta,
– warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.
– Umowę z nianią, od której składki będą płacone z budżetu państwa rodzic może podpisać wtedy, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do 3 lat (ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej). Nianią nie może być osoba niepełnoletnia ani żaden z rodziców. Może natomiast być to student, senior, babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona. Po zawarciu takiej umowy jeden z rodziców zgłasza w ZUS na formularzu ZUS ZFA siebie jako płatnika składek. Zgłoszenie to należy złożyć tylko w przypadku, gdy rodzic nie jest już wcześniej zarejestrowany jako płatnik składek np. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Następnie, w ciągu siedmiu dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń, rodzic zgłasza na formularzu ZUS ZUA – nianię jako ubezpieczoną, jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeżeli natomiast niania podlega już ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (np. pracuje już w innym miejscu lub prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą) to należy ją zgłosić jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA – mówi Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.
Jakimi ubezpieczeniami jest objęta niania?
Niezależnie od tego czy niania jest studentem, emerytem czy inną osobą spokrewnioną objęta jest obowiązkowymi:
– ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) i ubezpieczeniem zdrowotnym – jeżeli np. opieka nad dzieckiem jest jej jedyną pracą,
– tylko ubezpieczeniem zdrowotnym – np. gdy pracuje jednocześnie na cały etat.
Ubezpieczenie chorobowe jest dla niani dobrowolne. Składkę na nie finansuje sama niania. Rodzic potrąca jej tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS.
Kiedy budżet państwa sfinansuje za nianię składki? W jakiej wysokości?
Trzeba pamiętać, że budżet państwa sfinansuje tylko składki obliczone od wynagrodzenia niani nieprzekraczającego kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia (aktualnie 1050zł). Jeśli niania zarabia więcej, nadwyżkę rozlicza i opłaca rodzic. Budżet państwa sfinansuje składki pod warunkiem, że :
– niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,
– rodzice (rodzic samotnie wychowujący dziecko) są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą, oraz
– dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym a także nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna
– dziecko ukończyło 20 tygodni,
– niania jest osobą pełnoletnią
– niania nie jest rodzicem dziecka
W przypadku umów uaktywniających zawartych przed 1 stycznia 2018 roku budżet państwa finansuje składki na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne za nianię tylko od tej części jej pensji, która nie przekracza minimalnego wynagrodzenia.
Rodzice dziecka opłacają składki w przypadku gdy pensja niani przekroczy połowę minimalnego wynagrodzenia (aktualnie to kwota 1050zł). Opłacą jednak składki tylko od kwoty, o którą pensja opiekunki przekracza połowę minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli więc opiekunka w umowie miałaby określoną pensję na poziomie 2100 tys. zł, to budżet państwa finansuje składki od podstawy wynoszącej 1050 zł, a rodzic opłaca składki od podstawy 1050 zł. przy czym:
– składkę na ubezpieczenie emerytalne od kwoty nadwyżki finansują w połowie rodzice dziecka i w połowie opiekunka (po 9,76%) -102,48zł
– składkę na ubezpieczenie rentowe 1,5 % podstawy wymiaru opiekunka, a 6,5% rodzice, (15,75zł niania, 68,25zł rodzic)
– składkę na ubezpieczenie wypadkowe od nadwyżki w całości finansują rodzice dziecka. (17, 54zł)
– składkę na ubezpieczenie zdrowotne od nadwyżki w całości finansuje niania (83,86zł)
Na życzenie niani można ją również zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale składkę na to ubezpieczenie sfinansuje niania z własnych środków, a jeden z rodziców będący płatnikiem składek będzie ją opłacał do ZUS (51,46zł).
Źródło: Informacja prasowa ZUS.
