„Marian Malina – retrospekcja”. Taki tytuł nosi wystawa, przygotowana z okazji 100. rocznicy urodzin Mariana Maliny i 120. rocznicy nadania prawa miejskich, którą można oglądać w Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu.
– Wystawa jest hołdem złożonym wielkiemu sosnowiczaninowi, jednemu z najwybitniejszych polskich grafików XX wieku. To wyjątkowa wystawa, ponieważ prezentowany jest dorobek artysty, którego twórczość ma wyraz uniwersalny – podkreśla Joanna Kunysz z Działu Edukacyjno-Promocyjnego sosnowieckiego muzeum. Na wystawie można zobaczyć cały przekrój prac artysty, od jego pierwszych prac, które powstały w okresie, kiedy był uczniem Gimnazjum Przemysłu Artystycznego w Sosnowcu, poprzez dzieła z okresu okupacji i pierwsze grafiki wykonane w okresie studiów w krakowskiej ASP, do rycin z dojrzałego okresu jego twórczości, z cellografiami na czele. – Wśród nich eksponujemy pierwszą pracę wykonaną w tej technice pt. „Impresje włoskie” z 1958 roku. Artysta tworzył głównie linoryty oraz cellografie powstające w jego autorskiej technice, których istotą było żłobienie rozgrzanym rylcem płyt z tworzywa. Choć tworzył głównie grafiki, był artystą wszechstronnym, czego dowodzą prace wykonane w innych technikach, jak chociażby portrety matki wykonane techniką olejną i akwarelą oraz portrety ojca, dwóch braci i siostry – dodaje Kunysz. Wystawie towarzyszą także dwa filmy, udostępnione przez TVP Katowice, dokumentujące wystawy jego prac z 1990 i 1995 r., zorganizowane przez BWA w Katowicach i galerię Extravagance w Sosnowcu. Na taśmie filmowej zarejestrowano m.in. wypowiedź siostry dotyczącą sposobu jego pracy oraz codziennych nawyków oraz profesora Konrada Srzednickiego, którego Malina był asystentem w ASP w Krakowie przez kilka lat.
Marian Malina urodził się 28 grudnia 1922 r. w Sosnowcu, gdzie w latach 1936-1939 uczył się w Gimnazjum Przemysłu Artystycznego. Podczas II wojny światowej kontynuował naukę na tajnych kompletach. Po wojnie studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni prof. Jerzego Fedkowicza oraz grafikę
u prof. Konrada Srzednickiego i prof. Andrzeja Jurkiewicza. Następnie podjął pracę w macierzystej uczelni w Pracowni Rysunku Wieczornego i Pracowni Litografii prof. Srzednickiego, którego był asystentem do 1953 roku. Pracę pedagogiczną kontynuował na Wydziale Grafiki do 1962 roku. Zajmował się przede wszystkim grafiką, a stosunkowo krótko, do końca lat 50. XX wieku, również malarstwem. Tworzył głównie linoryty oraz opracował autorską technikę cellografii.
Był członkiem grup MARG, „Zagłębie”, Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników XYLON w Szwajcarii, a także Komitetu Narodowego AIAP. Wystawiał na wszystkich edycjach Krajowego, a od 1966 roku Międzynarodowego Biennale Grafiki w Krakowie, od 1965 roku również w kolejnych edycjach „Złotego Grona” w Zielonej Górze oraz na wystawach indywidualnych i zbiorowych. Zdobył nagrody i wyróżnienia w konkursach olimpijskich: 1948, 1952 i 1956 roku, srebrny medal na IV Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa i Grafiki „Bielska Jesień” w Bielsku-Białej w 1966 roku, nagrodę i medal na II Międzynarodowym Biennale Drzeworytu w Bańskiej Bystrzycy w 1972 roku, nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w 1961 i 1977 roku. Jego prace znajdują się w wielu liczących się kolekcjach muzealnych i gabinetach grafiki w kraju i za granicą. Zmarł 28 lipca 1985 roku w Sosnowcu. Prezentowane prace pochodzą przede wszystkim ze zbiorów muzeum oraz kolekcji prywatnej. Wystawa jest udostępniona zwiedzającym do 2 października.
Wydarzenia towarzyszące wystawie:
- 15 września 2022 r. (czwartek), godz. 18.00: kuratorskie oprowadzanie po wystawie, Ilona Gajda, historyk sztuki, wstęp wolny
- 25 września 2022 r. (niedziela), godz. 13.00: linoryt – rodzinne warsztaty artystyczne, Joanna Krzysztofik, artysta plastyk, koszt 30 zł od osoby, zapisy pod nr tel. 32 363 45 18
