Na cmentarzu przy ul. Smutnej odsłonięto w sobotę 7 maja tablicę upamiętniającą powstańców śląskich. Zawisła ona na cmentarnej kaplicy wybudowanej w miejscu pierwszego pomnika, który odsłonięto tutaj w 1920 roku, a który we wrześniu 1939 roku został zniszczony przez Niemców.
Już w grudniu 1920 roku na cmentarzu przy ul. Smutnej odsłonięto Mauzoleum Braci Ślązaków. Na jego otwarciu pojawiło się wielu gości zza Brynicy doceniając wkład Zagłębiaków w pomoc dla walczącego o powrót do Polski Górnego Śląska.
– Zagłębiacy poszli walczyć na głos pierwszych strzałów. Cały „Sokół”, PPS i drużyny strzeleckie ruszyły walczyć po drugiej stronie granicy. Zagłębie było też cały czas miejscem, gdzie wspomagano powstanie dostarczając zaopatrzenie. To tutaj trafiali ranni powstańcy oraz tutaj mieściła się siedziba dowództwa powstania, w Pałacu Schoena w Sosnowcu – przypominał podczas uroczystości prof. Dariusz Nawrot, dyrektor Instytutu Zagłębia Dąbrowskiego.
Na tablicy upamiętnia szesnastu powstańców, którzy w 1919 roku polegli za polskość Górnego Śląska. To żołnierze Wojska Polskiego szer. Ignacy Duszyński, kpr. Franciszek Kolibaba, szer. Mateusz Kuskowski, kpr. Jan Wodzyński, weteran powstania styczniowego Aleksander Kozłowski, a także powstańcy: pchor. Józef Babiak, Jan Han, Augustyn Klaja, Edward Kołodziej, Piotr Kołodziej, Ludwik Kurtok, por. Stefan Laskowski, Stanisław Latosiński, Józef Mondry, Jan Muc i jeden nieznanego nazwiska.
W uroczystościach wziął udział prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński, a także wiceprezydent Katowic Waldemar Bojarun. Obecny był również ordynariusz diecezji sosnowieckiej biskup Grzegorz Kaszak. Samo odsłonięcie tablicy poprzedziła msza święta odprawiona w pobliskim kościele parafialnym pw. św. Józefa Rzemieślnika. Oprawę wojskową uroczystości zapewnili żołnierze z 34. Śląskiego Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej z Bytomia – kompania honorowa, poczet sztandarowy i orkiestra
Początkowo obchody planowano na 2020 rok tak, by odbyły się one w setną rocznicę powstania pierwszego miejsca pamięci poświęconego powstańcom śląskim. Plany te pokrzyżowała jednak pandemia.
fot. Paweł Leśniak/UM Sosnowiec
