Tropem Zagłębia Dąbrowskiego
Na rynku wydawniczym pojawiła się ważna pozycja dla wszystkich, którym bliskie jest Zagłębie Dąbrowskie.
„Tropem Zagłębia Dąbrowskiego” autorstwa Dobrawy Skoniecznej-Gawlik, Roberta Garstki i Bartosza Gawlika to efekt kilkuletnich badania zwyczajów i tradycji Zagłębia Dąbrowskiego.
„Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego” to pierwsze od kilkudziesięciu lat tak kompleksowe badanie kultury tradycyjnej Zagłębia Dąbrowskiego. Regionalny Instytut Kultury w Katowicach prowadził badania na terenie pogranicza małopolsko-śląskiego przez ostatnie dwa lata, jednak już wcześniej Zagłębie stanowiło obszar badawczego zainteresowania instytucji. – Przez ostatnie lata prowadziliśmy wywiady i dokumentację, m.in. w miejscowościach, w których badania etnograficzne prowadzone były kilkanaście i kilkadziesiąt lat temu – wyjaśnia Aleksander Lysko, koordynator przedsięwzięcia. – Dzięki zderzeniu przeszłości ze współczesnością mogliśmy uchwycić i przedstawić skalę zmian, jakie dokonały się w ostatnim czasie w kulturze Zagłębiaków – dodaje.
Publikacja „Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego” opisuje przede wszystkim obrzędowość doroczną i rodzinną oraz stan tradycyjnego budownictwa pogranicza małopolsko-śląskiego. To pierwsze tego typu wydawnictwo od lat. Na 400 stronach książki szczegółowe opisy tradycyjnej kultury Zagłębia Dąbrowskiego uzupełnia bogaty materiał fotograficzny.
– Potrzeba opisania tradycyjnej i współczesnej obrzędowości dorocznej i rodzinnej wraz z dokumentacją tradycyjnego budownictwa wynika z pragnienia uzupełnienia luki w dotychczas prowadzonych badaniach oraz braku wydawnictwa omawiającego badaną tematykę – mówi Dobrawa Skonieczna-Gawlik.
Co ważne podkreślenia, projekt został wsparty finansowo przez gminę Sosnowiec oraz Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki. I to właśnie w Zamku odbyło się spotkanie promocyjne, a zarazem podsumowujące projekt. Częścią spotkania był także wernisaż wystawy fotografii autorstwa Roberta Garstki i Bartosza Gawlika.
– Dzięki zgromadzeniu archiwalnych i współczesnych zdjęć udało się porównać dawną i dzisiejszą obrzędowość doroczną i rodzinną oraz architekturę Zagłębia Dąbrowskiego. W wielu przypadkach to ostatni moment, by uchwycić, zbadać i udokumentować zanikające zwyczaje czy tradycje – podkreśla Aleksander Lysko. – A to zbieżne jest z jednym z kluczowych celów Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach, czyli promowaniem regionalnego dziedzictwa kulturowego – dodaje Łysko.
Projekt „Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego” został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W realizację działania zaangażowane były instytucje partnerskie: Muzeum Zagłębia w Będzinie, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny” w Chorzowie, Muzeum Miejskie „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej oraz Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
