Z KURIEREM PO SOSNOWCU
W czerwcu 1999 roku Jan Paweł II odbył najdłuższą ze swych pielgrzymek do Ojczyzny. Pośród 23 miejscowości, które odwiedził, znalazł się również Sosnowiec. Dzisiaj po 20 latach zapraszam Państwa do odwiedzenia miejsc związanych z tym historycznym wydarzeniem.
Ołtarz w przededniu uroczystości.
Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Karecińskich udostępniła Agnieszka Krzemińska.
TABLICA PAMIĄTKOWA NA PARKINGU PRZY HIPERMARKECIE AUCHAN
To właśnie tutaj 14 czerwca tuż po 18.00 (po niespełna półtoragodzinnym locie z Łowicza) wylądował papieski śmigłowiec. Od tego miejsca Ojciec Święty rozpoczął wizytę na ziemi zagłębiowskiej i tutaj ją zakończył. Stąd kolumna pojazdów wyruszyła w kierunku placu, który wkrótce miał zostać nazwany Papieskim. Trasa „papa mobile” wiodła poprzez tłumnie oblegane ulice Sokolską, 3 Maja, ks. Blachnickiego, gen. Bora – Komorowskiego, gen. Zaruskiego, marsz. Rydza Śmigłego oraz Gwiezdną.
Płyta pamiątkowa w miejscu lądowania papieskiego śmigłowca.
Podejście do lądowania. Zdjęcie udostępnił Piotr Łaś.
Przejazd przez ulicę Sokolską. Zdjęcie udostępnił Piotr Łaś.
Przejazd przez ul. 3. Maja – widok od strony dawnego wapiennika.
W oczekiwaniu na przyjazd papieża – ulica gen. Zaruskiego. Zdjęcie udostępnił Piotr Łaś.
Przejazd przez ulicę gen. Zaruskiego – na wysokości przystanku autobusowego. Zdjęcie udostępnił Piotr Łaś.
PLAC PAPIESKI
Na rozległym terenie w rejonie ulic marsz. Rydza Śmigłego i Gwiezdnej przygotowano polowy ołtarz zwieńczony pokaźnych gabarytów stalową kratownicą. W jej obramowaniu umieszczono ośmiometrowy krzyż oraz piętnastometrową sosnę. Kratownica swą symboliką odnosiła się do przemysłowe go charakteru Zagłębia Dąbrowskiego, zaś sosna nawiązywała do nazwy jego stolicy.
W spotkaniu wzięło udział około 320 tysięcy osób. Papież odprawił Liturgię Słowa, nawiązując do problematyki ludzkiej pracy. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii, nie tylko Sosnowca, ale również Zagłębia Dąbrowskiego.
Dość szybko miejsce to zaczęto nazywać Placem Papieskim. Pojawił się również krzyż. Właśnie pod tym krzyżem, po śmierci Jana Pawła II (2 kwietnia 2005), zaczęli gromadzić się mieszkańcy Zagłębia. Szacuje się, że ponad 80 tysięcy osób oddało pod nim cześć Wielkiemu Polakowi. Już w kilka dni później w nocy z 7 na 8 kwietnia staraniem księży z zagórskiej parafii św. Joachima, przy wsparciu Straży Pożarnej oraz wolontariuszy, obok krzyża ustawiono wykonaną z masy żywicznej figurę papieża.
21 kwietnia 2005 roku uchwałą Rady Miejskiej nr 621/XVIII/05 plac otrzymał oficjalną nazwę Placu im. Papieża Jana Pawła II. W tym samym czasie podjęto decyzję o budowie pomnika, który uroczyście odsłonięto 14 czerwca 2006. Mierząca 4,5 metra rzeźba o wadze 1345 kg autorstwa Jana Funka została umieszczona na postumencie takiej samej wysokości. Po trzech kolejnych latach przystąpiono do budowy tzw. barki, która obecnie stanowi podstawę pomnika. Jednocześnie jest wykorzystywana jako scena lub ołtarz podczas organizowanych koncertów i uroczystości. Barka ma 40 m długości, 13,5 m szerokości i powierzchnię 385,3 m kw. Na burcie statku umieszczono dwadzieścia cztery herby miast i gmin Diecezji Sosnowieckiej. W 2010 roku wraz z ukończeniem budowy barki zagospodarowano teren placu, dzieląc go na część sakralną oraz rekreacyjną. Powstało wówczas Kalendarium Pontyfikatu Jana Pawła II – na stu czterech tablicach umieszczono informacje dotyczące podróży zagranicznych papieża-pielgrzyma. Pośród bruku tworzącego Kalendarium znajdziemy także trzy specjalne lampy. Biała przypomina o dacie wyboru Karola Wojtyły na papieża – 16 października 1978, czerwona o zamachu na placu św. Piotra w Rzymie w dniu 13 maja 1981, niebieska o utworzeniu 25 marca 1992 Diecezji Sosnowieckiej.
Barka i pomnik na Placu Papieskim.
„Papamobile” na ulicy Gwiezdnej. Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Karecińskich udostępniła Agnieszka Krzemińska.
Widok ogólny na miejsce spotkania. Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Karecińskich udostępniła Agnieszka Krzemińska.
Idealne miejsca widokowe – jeden z bloków przy ulicy Gwiezdnej.
Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Karecińskich udostępniła Agnieszka Krzemińska.
Przejazd pomiędzy sektorami.
Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Karecińskich udostępniła Agnieszka Krzemińska.
BAZYLIKA KATEDRALNA WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY
Jan Paweł II gościł w Sosnowcu na długo przed wyborem na Stolicę Piotrową. Miało to związek z Milenium Chrztu Polski. W Sosnowcu uroczystości milenijne odbyły się z rocznym opóźnieniem. Głównym powodem był brak pozwolenia ze strony władz. 21 maja 1967 roku prymas Polski kard. Stefan Wyszyński wspólnie z metropolitą krakowskim Karolem Wojtyłą oraz licznymi biskupami odprawili Sumę Milenijną w kościele Wniebowzięcia NMP. Niestety, nie obyło się bez incydentów powodowanych przez „aktyw robotniczy” oraz rozmaitych utrudnień zaplanowanych przez władze partyjne i Milicję Obywatelską*.
Po 25 latach od wydarzeń z 25 marca 1992 Karol Wojtyła już jako papież utworzył Diecezję Sosnowiecką, podnosząc kościół do rangi katedry. Po kolejnych 20 latach jego relikwie zostały umieszczone w ołtarzu głównym (15 sierpnia 2012), gdzie po dziś dzień się znajdują.
KOŚCIÓŁ PW. NMP RÓŻAŃCOWEJ W KLIMONTOWIE
Na terenie parafii znajduje się Plac Papieski. W kościele przechowywane są relikwie św. Jana Pawła II oraz cenne pamiątki, związane z jego sosnowiecką pielgrzymką: krzyż z ołtarza polowego oraz mszał, z którego korzystał podczas uroczystości na pobliskim placu.
Papieski Mszał sfotografowałem dzięki uprzejmości ks. proboszcza Pawła Kempińskiego.
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JOACHIMA W ZAGÓRZU
W kościele znajduje się charakterystyczny tron widoczny na wielu zdjęciach i filmach, dokumentujących wizytę papieża w naszym mieście. Na terenie parafii przechowywana jest poświęcona przez papieża korona na figurę NMP Zagórskiej Królowej Rodzin. Za kościołem, na terenie drogi krzyżowej, ustawiono wspomniany wcześniej pierwszy, wykonany z masy żywicznej pomnik. Umieszczono tam również kamienne tablice z tekstem przemówienia, jakie wygłosił papież podczas spotkania z wiernymi.
Tron papieski można zobaczyć w kościele św. Joachima.
W Sosnowcu jest wiele miejsc upamiętniających polskiego papieża. Najczęściej są to tablice pamiątko we w parafiach. Karol Wojtyła jest patronem Szkoły Podstawowej nr 8 przy ul. Teatralnej 8. Imię Jana Pawła II nosi rondo w okolicach Placu Papieskiego oraz Centrum Pediatrii w Klimontowie (przy wejściu głównym usytuowany jest jego pomnik). Relikwie św. Jana Pawła II znajdują się także w kościołach: św. Tomasza Apostoła na Pogoni, św. Barbary na Wawelu, Najświętszego Serca Pana Jezusa (kolejowy), św. Floriana w Zagórzu, MB Częstochowskiej na Porąbce, Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Kazimierzu Górniczym, NMP Nieustającej Pomocy na Ostrowach Górniczych. W katedrze przechowywany jest kielich mszalny podarowany przez papieża biskupowi Śmigielskiemu. W fundamenty kilkunastu sosnowieckich kościołów wmurowano kamienie węgielne poświęcone przez Jana Pawła II. W diecezjalnym archiwum znajduje się opatrzona papieskim podpisem bulla, erygująca Diecezję Sosnowiecką oraz ustanawiająca pierwszego biskupa Adama Śmigielskiego**.
Pamięć o Janie Pawle II wciąż jest żywa. Gorące są wspomnienia tamtego czerwcowego dnia, gdy na wyłączonych z ruchu ulicach słychać było tupot tysięcy ludzkich stóp zmierzających w tym samym kierunku. Z wielką radością, czasem w ekstazie, witaliśmy „naszego” papieża. Gdybyśmy z podobną gorliwością potrafili wsłuchać się w słowa, zrozumieć i wcielić w czyn to, co chciał nam przekazać…
Pierwszy pomnik z masy żywicznej z Placu Papieskiego trafił przed kościół św. Joachima.
Następnie został ustawiony w centrum Drogi Krzyżowej.
Zaproszenie oraz materiały informacyjne. Zdjęcia udostępnił Piotr Łaś.
Krzyż z papieskiego ołtarza jest eksponowany w kościele NMP Różańcowej w Klimontowie.
Papieska Bulla erygująca Diecezję Sosnowiecką oraz ustanawiająca pierwszego sosnowieckiego biskupa – ks. Adama Śmigielskiego.
Dokument pochodzi ze zbiorów Archiwum Diecezji Sosnowieckiej im. ks. Jerzego Wolnego w Będzinie.
Artur Ptasiński
Centrum Informacji Miejskiej, tel. 32 265 60 04
* Zainteresowanych tym tematem odsyłam do publikacji autorstwa Łucji Marek – „Precz! –Niech Żyje! W rocznicę uroczystości milenijnych w Sosnowcu” – wyd. Muzeum w Sosnowcu 2007.
** Za udostępnienie danych serdecznie dziękuję panu Piotrowi Lorencowi oraz ks. Tomaszowi Zmarzłemu.
