100 lecie szkoły
Uroczysta akademia z okazji 100-lecia Szkoły Podstawowej nr3 w Sosnowcu odbędzie się20 listopada w siedzibie szkoły przy ul. Hutniczej 6.
Imprezie będą towarzyszyć m.in. wystawa najstarszych książek ze szkolnej biblioteki, wystawa fotograficzna „Szkoła w obiektywie”, prace poświęcone życiu i twórczości patronki szkoły, czyli Elizie Orzeszkowej. Zostaną rozstrzygnięte ogłoszone wcześniej konkursy, więc konkurs plastyczny „Szkoła moich marzeń”, konkurs na hymn szkoły i konkurs poetycki „Wiersz o mojej szkole”. Obchody stulecia szkoły rozpoczną się w samo południe.
W ciągu całego wieku istnienia placówki dokonało się w jej funkcjonowaniu wiele zmian i przeobrażeń. Poprzez swoją działalność dydaktyczną, pedagogiczną, wychowawczą i opiekuńczą na trwałe zapisała się na kartach historii swojego miasta. Mury szkoły opuściły setki absolwentów. Ich losy potoczyły się różnie, dobrze i źle. Są wśród nich tacy, którzy zasłużyli się dla miasta i kraju, są też i tacy, którzy po latach spędzonych w szkolnej ławie zdecydowali się zamienić ją na nauczycielską katedrę.
Szkoła Podstawowa nr 3 w Sosnowcu – od 1926 roku nosząca imię wielkiej polskiej pisarki Elizy Orzeszkowej – historią swą sięga lat bardzo odległych, bo aż początku XX wieku – lat 1914 – 1916. Jest jedną z najstarszych placówek oświatowych w mieście. Przygotowuje w swych murach dzieci i młodzież do dorosłego życia już drugi wiek.
W 1914 r. w sosnowieckiej Pogoni, w jednym budynku powołane zostały do życia trzy szkoły: dwie męskie i jedna żeńska. Z uwagi na brak naboru do szkoły żeńskiej, została ona zlikwidowana, a z oddziałów męskich utworzono jedną szkołę. Od 1916 roku w dokumentacji miejskiej figuruje jako Szkoła Miejska nr 3. Kierowanie placówką powierzono kierownikowi Aleksandrowi Sokołowskiemu. Do 1929 roku szkoła przygotowywała uczniów tylko na odcinku nauczania początkowego, tj. do klasy IV włącznie, prowadząc jednocześnie klasy wstępne i przedwstępne. Od klasy V uczniowie przechodzili do Szkoły Podstawowej nr 7.
Zajęcia prowadzone były w dwóch prywatnych budynkach, jeden z nich znajdował się przy ulicy Zgody i był własnością Pana Bednarka, drugi zaś Pana Musialika. W tym drugim, przy ul. Żytniej 26 w stumetrowej odległości w linii prostej od kościoła pod wezwaniem św. Tomasza, szkoła mieściła się do 1 października 1962 roku. W tym początkowym okresie liczba uczniów nie przekraczała 160, a liczba oddziałów – 6.
W latach 1929 – 1934 można było zaobserwować bardziej wyrazisty rozwój wszechnicy. Szkoła przejęła klasy V, VI, VII i tak było aż do wybuchu II wojny światowej. Po śmierci pierwszego kierownika A. Sokołowskiego mianowany został na to stanowisko pan Bolesław Harttleb. W tym czasie szkoła znajdowała się już w jednym budynku i prowadziła klasy I –VII.
Systematycznie powiększało się wtedy grono dzieci i nauczycieli. Po nagłej śmierci w 1936 roku kierownika Harttleba, funkcję tę aż do chwili wybuchu II wojny światowej pełnił pan Niedźwiedź. W okresie wojny szkoła miała dwóch kierowników pana Sikorę oraz Franza Jeżowicza (obaj folksdojcze).
Front działań wojennych ustawicznie zbliżał się do miasta. Nauka dzieci stawała się coraz bardziej niebezpieczna i ostatecznie została przerwana już od połowy grudnia 1944 roku.
Sam budynek służył nie tylko szkole. W czasie wojny dwukrotnie zajmowany był na koszary wojskowe dla żołnierzy najeźdźcy.
W latach okupacji program nauczania narzucony był przez okupanta. W tym czasie liczba oddziałów wynosiła 9. Jednak niezależnie od tego, co narzucał Polsce najeźdźca młodzież chętnie korzystała z nauczania tajnego. Na kartach sosnowieckiej historii zapisały się „trókowe” nauczycielki Maria Błach i Zofia Zatońska, które nie zważając na grożące im niebezpieczeństwo, z wielkim zaangażowaniem prowadziły tajne nauczanie .
Dzień 27 stycznia 1945 roku przynosi dla Sosnowca upragnione i długo oczekiwane zwycięstwo. Wśród pierwszych najważniejszych przedsięwzięć porządkowych prowadzonych samorzutnie przez miejscowe społeczeństwo znalazła się sosnowiecka oświata. Wśród szkół, o które zadbano w pierwszej kolejności znalazła się między innymi „Trójka”. W szybkim tempie usunięto najbardziej widoczne ślady wojny, stworzono (odpowiednie na miarę ówczesnych możliwości) warunki do pracy i nauki. Szkoła ruszyła już w ostatniej dekadzie lutego 1945 roku.
Młodzież zgłaszała się samorzutnie w celu rozpoczęcia nauki. Już od pierwszych chwil wykazywała wiele entuzjazmu, zapału i chęci do pracy i nauki. Również nauczyciele chętnie i szybko wracali na swoje stanowiska pracy. Nowa miejscowa władza ludowa działała szybko i sprawnie, i na stanowisko kierownika mianowała ambitnego Konrada Królikowskiego.
Budynek szkolny, choć murowany i dwupiętrowy, coraz bardziej czysty i milszy dla dzieci dzięki pracy rodziców i nauczycieli, przestał odpowiadać wciąż rosnącym potrzebom. Zrodziła się konieczność posiadania nowego budynku, który oprócz pomieszczeń klasowych mógłby zapewnić miejsce do gier i zabaw.
Rozpoczęto więc poszukiwania terenu na którym mogłaby stanąć szkoła, jednak ówczesne władze wciąż zwlekały z podjęciem decyzji o rozpoczęciu budowy nowego budynku.
Osobą, która najbardziej zabiegała o wybudowanie nowego gmachu dla szkoły był mianowany na stanowisko kierownika w 1954 roku Władysław Kunicki, w latach 1940-1941 więziony w obozach koncentracyjnych Dachau i Mauthausen – Gusen .
W końcu znaleziono go przy ul. Hutniczej (która w owym czasie jeszcze nie istniała) w samym centrum jednej z najstarszych dzielnic Sosnowca – Pogoni.
W 1957 roku rozpoczęto budowę nowej szkoły, jako 475 Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego. Według pierwszego projektu miła to być szkoła nowoczesna i nowatorska, pawilonowa – jakiej jeszcze w Polsce nie było. Jednak ze względu na zbyt duże koszty projekt został odrzucony, podobnie zresztą jak kolejny. Dopiero trzecia wersja projektu, szkoły piętnastoklasowej, uprzemysłowionej znalazł akceptację.
Pod koniec 1959 roku ukazała się w prasie w Trybunie Robotniczej i w Wiadomościach Zagłębia wzmianka o budowie Szkoły Podstawowej Nr 3: „W dzielnicy miasta Pogoń – na „chasiu” – między ulicą Majową, a Hutniczą, gdzie dotychczas gromadnie zbierała się młodzież niepracująca i wagarująca ze szkól, gdzie ta młodzież marnowała czas nad grą w karty, piciem piwa i wina i paleniem papierosów – powstanie nowa, nowocześnie wyposażona szkoła nr 3, która swym życiem i pracą będzie promieniować na swoje środowisko” .
Uroczyste oddanie szkoły nastąpiło 9 października 1962 roku, we wtorek powszedni dzień dla każdego, tylko nie dla osób związanych ze Szkołą Podstawową Nr 3 w Sosnowcu. Była to pierwsza w Sosnowcu, a druga w województwie szkoła z krytym basenem.
W godzinach popołudniowych i wieczornych w szkole odbywały się zajęcia Technikum Hutniczego dla dorosłych. W tym samym czasie wykorzystywany był basen i sala gimnastyczna przez kluby sportowe, zakłady pracy i inne szkoły podstawowe.
Dla dzieci, które w swoich domach nie miały telewizorów, udostępniono telewizor w świetlicy szkolnej. Szkoła posiadała już wtedy własny projektor dźwiękowy i raz w tygodniu wyświetlano bezpłatnie filmy dla młodzieży. Cieszyło się to ogromnym zainteresowaniem.
Nowy budynek szkoły stał się też na długie lata przystanią dla Szkoły Specjalnej nr 30. W 1975 roku dotychczasowy budynek tej placówki w związku z przebudową ul. Orlej został wyburzony. Władze miasta podjęły decyzję, że uczniowie klas młodszych będą się uczyć w budynku przy ul. Bando 12 (obecnie ul. Żytnia). Uczniowie klas V – VIII przenieśli się do budynku SP 3. „Sublokatorzy” gościli w niej długie lata, bo aż do roku szkolnego 1998/1999. Uczyli się w jej wydzielonej części – II piętro z wyjątkiem pracowni fizyczno – chemicznej nr 31, która nadal była we władaniu „Trójki”. Począwszy od roku szkolnego 1999/2000 Szkoła Specjalna znalazła swoje miejsce w „całości” w budynku po nieistniejącej już Szkole Podstawowej nr 26 przy ul. Suchej.
Jednak rok szkolny 1999/2000 to nie rok radości z odzyskanego piętra własnego budynku. Na miejsce Specjalnej szkoły Podstawowej nr 30 „wprowadziło się” Gimnazjum nr 12. Było to związane z reformą systemu edukacji i powstaniem właśnie szkół gimnazjalnych. I znowu w jednym budynku urzędowali dwaj dyrektorzy i dwie szkoły. Tak było do roku 1999 roku, kiedy to kolejne zmiany w polityce oświatowej połączyły Szkołę Podstawową nr 3 z Gimnazjum nr 12 w istniejący do dnia dzisiejszego Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8.
Zawsze jednak głównym zarządzającym budynkiem był urzędujący dyrektor Szkoły Podstawowej nr 3.
Z okazji jubileuszu 10 – cio lecia pracy szkoły w nowym budynku Zakład Patronacki Huta im. M. Buczka ufundowała sztandar. Uroczyste jego wręczenie miało miejsce 22 XI 1972 r. Na pierwszej jego stronie pośrodku widnieje orzeł, nad orłem napis – nauką i pracą służymy; pod orłem napis – ojczyźnie Polsce naszej. Na drugiej stornie pośrodku widnieje kaganek, nad nim napis – Szkoła Podstawowa nr 3 im. E. Orzeszkowej, pod spodem napis – Szkoła Ćwiczeń Wyższego Studium Nauczycielskiego Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu.
Dzięki ogromnym staraniom aktualnego obecnego dyrektora placówki p. Moniki Bednarskiej – Bajer szkoła otrzymała nowy sztandar.
Dnia 15 maja 2015 r. podczas uroczystej akademii na odnowionej sali gimnastycznej nastąpiło jego wręczenie społeczności uczniowskiej.
Sosnowiecka „Trójka” szkołą ćwiczeń najprawdopodobniej została w styczniu 1972 roku: Szkoła Ćwiczeń Wyższego Studium Nauczycielskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Młodzi adepci sztuki nauczycielskiej odbywali w szkole swoje pierwsze praktyki nauczycielskie.
Sosnowiecka Trójka to nie tylko szkoła spełniająca swoje podstawowe zadania. Oprócz współpracy z Wyższym Studium Nauczycielskim Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, współpracowała też Płomieniem Milowice oraz z Miejskim Ośrodkiem Sportowym. To właśnie dzięki tej współpracy mury szkoły opuściło wiele roczników klas sportowych o specjalności piłki siatkowej.
Towarzystwo Szkół Twórczych to w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia najprężniej działająca w Polsce organizacja innowacji pedagogicznych i różnego rodzaju nowatorskich rozwiązań pedagogicznych. Jego pomysłodawczynią i opiekunką była dr Danuta Nakoneczna. To właśnie Szkoła Podstawowa nr 3 jako jedyna podstawówka w mieście została przyjęta w poczet tego towarzystwa.
Kluczową formą pracy z uczniem preferowaną przez TST były klasy autorskie. Realizowały one programy autorskie opracowane przez autora klasy, z reguły wychowawcę. W zależności od profilu danej klasy miała ona zwiększoną ilość godzin z przedmiotów wiodących oraz dodatkowo język angielski.
Począwszy od roku szkolnego 1993/1994 w szkole zaczęły powstawać sprofilowane klasy autorskie:
– klasa historyczno – regionalna, w której na bazie minimum programowego utworzono program poszerzony o tematykę regionalną ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Zagłębia Dąbrowskiego. Wprowadzono też elementy archeologii. Klasa prowadzona była przez p. Monikę Bednarską.
– klasa geograficzno – ekologiczna, w której szczególny nacisk położony został na rozbudzenie świadomości proekologicznej. Klasa prowadzona była przez p. Władysławę Grzankę.
– klasa teatralna „Wychowanie przez sztukę”, w której szczególny nacisk położono na organizację przedstawień i zaznajamianie uczniów ztajnikami sztuki aktorskiej. Klasa prowadzona była w nauczaniu początkowym przez p. Violetę Piechotę, w klasach starszych prowadziła ją nieżyjąca już p. Lucyna Zawadzka.
-klasa językowa „W kręgu kultury Wielkiej Brytanii”, w której dzieci miały zwiększoną ilość godzin języka angielskiego, oprócz gramatyki języka i słówek uczyły się też historii Anglii. Klasę w nauczaniu początkowym prowadziła p. Marzena Stajner wraz z p. Wiolettą Sosińską, która w klasach starszych klasę prowadziła już samodzielnie.
-klasa ekologiczna – w nauczaniu początkowym prowadzona była przez p. Barbarę Szczepaniak, w klasach starszych prowadziła ją p. Katarzyna Marczak.
– klasa artystyczno – muzyczna w nauczaniu początkowym prowadzona była przez p. Violetę Piechotę, następnie klasą opiekowała się p. Izabela Furgoł.
22 listopada 1993 r. w szkole uroczyście obchodzono 10 – cio lecie powstania Towarzystwa Szkół Twórczych. Dyrektorzy 46 szkół podstawowych z Sosnowca mieli możliwość obejrzenia lekcji pokazowej i wysłuchania wykładu założycielki dr Danuty Nakonecznej.
Pierwsza edycja programu „Szkoła z klasą” miała miejsce w 2003 r. Jego uroczyste podsumowanie odbyło się w Warszawie, gdzie w siedzibie „Gazety Wyborczej’ w obecności ówczesnego Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i Minister Edukacji Narodowej Krystyny Łybackiej na ręce pani dyrektor Jadwigi Koźlak wręczono szkole certyfikat.
Szkoła, nauczyciele i uczniowie przechodzili przez kolejne reformy systemu edukacyjnego. W 2000 roku powstały gimnazja, a szkoły podstawowe kończyły uczenie dzieci na klasie VI. Tak też stało się ze szkołą na ul. Żytniej, która podzieliła się na dwa ogniwa: Szkołę Podstawową nr 3 i Gimnazjum nr 12. Kolejna reforma połączyła obie placówki, które dalej działają, jako szkoły na dwóch różnych poziomach, ale jako jeden Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8.
Na przestrzeni stu lat w szkole funkcjonowały: kółko konstruktorskie, kółko modelarskie, kółko fotograficzne, kółko kulinarne, kółko artystyczno – recytatorskie, kółka przedmiotowe, chór śpiewaczy, świetlice środowiskowe, Klub Opieki Pozalekcyjnej, SKO (zlikwidowane decyzją Rady Pedagogicznej w 1992 r.), SKS, UKS „Trójka” , „Delfinek” i „Ósemka”, kółko teatralne „Pajacyk”, kółko plastyczne „Tęcza”.
Szkoła regularnie współpracuje z sosnowieckimi Domami Dziecka oraz Zespołem Szkół Specjalnych nr 2. Wspólnie z nimi organizuje różnorodne imprezy, uroczystości i zawody sportowe, a dzieci są mile widzianymi w szkolnych murach gośćmi.
Regułą stały się też „Ślubowania” nowo przyjętych dzieci do klas pierwszych. Po pomyślnym przejściu różnych prób wytrwałości, mądrości i pracowitości stają się stuprocentowymi uczniami „Trójki”.
Co roku uroczyście obchodzone są Dni Ziemi. Z tej okazji organizowane są konkursy tematyczne na poszczególnych poziomach nauczania oraz przedstawienia teatralne.
W związku z „wchodzeniem”, a później „wejściem” Polski do Unii Europejskiej w szkole odbywały się cykliczne imprezy tematyczne w ramach pracy Klubu Europejskiego.
Tradycją szkoły podstawowej, która „przeniosła się” później na obie szkoły stał się udział w Międzyszkolnym Przeglądzie Jasełkowym, w którym co roku szkoła zajmuje wysokie lokaty.
Począwszy od 1998 roku uczniowie wielokrotnie wyjeżdżali na wycieczki turystyczno – krajoznawczo – dydaktyczne za granicę. Byli m.in. we Włoszech, Francji, Anglii.
Ale wyjazdy poza szkołę to nie tylko wyjazdy zagraniczne. Wielokrotnie uczniowie mieli możliwość zwiedzenia matecznika Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie. Oprócz poznania historii zespołu mogli też zobaczyć próby oraz porozmawiać z tancerzami.
Jak widać życie kulturalne szkoły obfitowało w ciekawe i atrakcyjne wydarzenia, które zawsze przygotowywane były na bardzo wysokim poziomie.
