Stare sosnowieckie Egzotarium przeszło już do historii. Po wybudowanym w 1956 roku obiekcie nie ma już śladu, są za to pierwsze elementy powstającego w tym miejscu Centrum Edukacji Ekologicznej „Egzotarium”.
Cały teren budowy jest ogrodzony, dlatego z zewnątrz niewiele widać. – Z pewnością mieszkańcy zauważyli żółty dźwig, który został ustawiony na terenie budowy, widać go niemal z całej okolicy. W miejscu dawnego Egzotarium został wykopany dół, w którym rozpoczęły się prace związane z wylewaniem płyty fundamentowej, która będzie elementem poziomu „-1” – wyjaśnia Jeremiasz Świerzawski, zastępca prezydenta Sosnowca. Właśnie w podziemiach będą ustawione m.in. olbrzymie akwaria z rodzimymi gatunkami ryb, a także z rybami z całego świata m.in. duch amazoński, pielęgnica szmaragdowa, arowana srebrna, płaszczki słodkowodne, wisłonos amerykański.
W założeniu nowe Egzotarium ma zachować dziedzictwo historyczne oraz kolekcje prezentowane dotychczas w tym miejscu, jednocześnie rozszerzając zakres swojej działalności. – Już za dwa lata będziemy mogli podziwiać kolekcję ryb dorzecza Przemszy, a otoczenie budynku będą stanowić rodzime siedliska roślinne: biotop grądowy, zbiorowisko szuwarowe i murawa kserotermiczna. Egzotarium to element większego kompleksu. To park bioróżnorodności, który jest tuż obok, także Stawiki oraz Park Tysiąclecia, gdzie również trwa inwestycja. Liczę, że mieszkaniec miasta i regionu przyjedzie do Egzotarium, ale też do sąsiednich parków, aby wypocząć i dobrze się bawić – wyjaśnia Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.
Nowe Egzotarium stanie się Centrum Edukacji Ekologicznej. W budynku powstaną dwie nowoczesne klasy lekcyjne, wyposażone w komputery, mikroskopy, systemy multimedialne itp., gdzie m.in. uczniowie okolicznych szkół będą mogli odbywać lekcje przyrody, biologii, geografii. – Będziemy tam prowadzić warsztaty, wykłady, wystawy, a wszystko to przy pięknym widoku na tropikalne rośliny i zwierzęta w palmiarni. Powstanie również mini kino, w którym każdy odwiedzający będzie mógł obejrzeć film edukacyjny, dotyczący rodzimej przyrody. Korytarze i hole CEE stanowić będą przestrzeń ekspozycyjną dla wystaw stałych i czasowych. W budynku znajdzie swoje miejsce również kawiarnia – dodaje prezydent Chęciński.
Z poziomu – 1 ścieżka będzie prowadziła zwiedzającego do Palmiarni na poziom parteru. Palmiarnia nie będzie jak dotychczas jedynie ogrodem botanicznym. Na tym poziomie głównymi eksponatami będą rośliny, ale wśród roślin projektantom udało się znaleźć miejsce także dla zwierząt, m.in. legwan zielony, żółw żabuti, bazyliszek płatkogłowy, legwan czarny czy boa dusiciel. – Sama palmiarnia podzielona będzie na trzy strefy: strefę klimatu śródziemnomorskiego, strefę pustynną i tropikalną. W każdej panować będą inne warunki. Sterowanie klimatem odbywać się będzie poprzez zapewnienie prawidłowej temperatury, wilgotności i światła, tak aby warunki zbliżone były jak najbardziej do tych panujących w naturze. Podróż po Egzotarium kończyć się będzie na szczycie rampy, która kieruje zwiedzających na poziom +1. W tym miejscu znajdują się sale lekcyjne, przestrzeń wystawiennicza wystaw stałych czasowych, kino edukacyjne, a także kawiarnia, w której zwiedzający będą mogli odpocząć po długim zwiedzaniu – mówi Jeremiasz Świerzawski.
Otoczenie także będzie pełnić rolę edukacyjną, wzdłuż szklanej elewacji palmiarni zostanie wybudowany długi zbiornik wodny, gdzie zostanie utworzone rodzime zbiorowisko szuwarowe.
Za inwestycję odpowiada Mostostal Zabrze – Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa (lider konsorcjum) oraz Maximus ZBH Sp. z o.o. (partner konsorcjum). Całość przedsięwzięcia to prawie 64 mln zł.
Nowym elementem Egzotarium będzie korzystanie z odnawialnych źródeł energii. W ramach inwestycji zostaną wykonane panele fotowoltaiczne, które pozwolą na przetwarzanie światła słonecznego na energię elektryczną. Ponadto wody deszczowe pochodzące z połaci dachowej będą wykorzystywane do podlewania terenów zielonych. Gmina Sosnowiec otrzymała dofinansowanie na kwotę 15,3 mln złotych w ramach programu Regionalnego Programu Operacyjnego woj. śląskiego na lata 2014– 2020 działanie 5.4.3 – ochrona różnorodności biologicznej. Projekt składa się z dwóch komponentów utworzenia Centrum Edukacji Ekologicznej „Egzotarium” i rewitalizacji terenów zielonych w tzw. Parku Tysiąclecia. Prace powinny zakończyć się po 2 latach od podpisania umowy.
PARK BIORÓŻNORODNOŚCI DOPEŁNIENIEM EGZOTARIUM
Kilkadziesiąt tysięcy nasadzeń krzewów i drzew, a także budowa oczek wodnych, domków dla owadów, budek dla nietoperzy i budek lęgowych dla ptaków – to najważniejsze zmiany w parku im. Jacka Fusińskiego.
Rewitalizacja obejmuje prawie 7 ha, w tym 5,5 ha terenów zielonych. Po zmianach w miejscu obecnego parku powstanie pierwszy w Sosnowcu Park Bioróżnorodności. Oprócz nasadzeń, budowy oczek wodnych i m.in. domków dla owadów, budek dla nietoperzy i ptaków zmieni się cała infrastruktura tego miejsca. Przebudowywane są ścieżki dla pieszych oraz schody by z parku mogły korzystać osoby niepełnosprawne. Powstaną również toalety, zostaną ustawione nowe ławki, a cały park zostanie ogrodzony. Wart 7 mln zł park najprawdopodobniej będzie gotowy do końca 2020 roku.
Krzysztof Polaczkiewicz
Fot. UM Sosnowiec