W Sosnowcu nie ma już dzisiaj żadnej czynnej kopalni, ale wciąż mieszkają górnicy, górniczy emeryci i ich rodziny. Dla nich wszystkich 4 grudnia, czyli tradycyjna Barbórka, to nadal ważny dzień w kalendarzu. Jak co roku, i teraz nie zabraknie w mieście uroczystości barbórkowych. Zaplanowano m.in. otwarcie Regionalnej Izby Pamięci w dzielnicy Niwka.
4 grudnia Kościół katolicki wspomina Świętą Barbarę, która w naszej tradycji jest patronką m.in. górników. Wizerunków i figur świętej z mieczem i kielichem z hostią na sosnowieckich kopalniach nie brakowało. Kopalnie już nie funkcjonują, ale kult Świętej Barbary w rodzinach górniczych nadal jest żywy. Podobnie jak przypadające tego dnia obchody górniczego święta – Barbórki.
O Barbórce pamięta się m.in. na Niwce, gdzie przez wiele lat, aż do 1999 roku ważną funkcję pełniła kopalnia Niwka-Modrzejów. O niej, ale też o samej dzielnicy przypominać ma Regionalna Izba Pamięci, która powstaje w Szkole Podstawowej nr 15 im. Stefana Żeromskiego, a której otwarcie zaplanowano właśnie na Barbórkę.
– U nas w szkole Barbórka organizowana jest co roku. Otwarcie tej izby to przypieczętowanie tych corocznych obchodów – cieszy się Anna Małecka, dyrektorka „piętnastki”. – Walczyliśmy o nią bardzo długo, a pomysł narodził się już dawno temu – dodaje.
W powstanie Regionalnej Izby Pamięci zaangażował się także Grzegorz Wola, niwecki społecznik i wieloletni członek nieistniejącej już Rady Dzielnicy Południe.
– Szukaliśmy pomieszczeń i przyjaznej atmosfery do powstania takiej izby. Zainteresowanie wśród mieszkańców Niwki było bardzo duże i chętnie przekazywali różne pamiątki, które mieli w piwnicach czy na strychach. Chcemy, żeby izba była związana nie tylko z kopalnią Niwka-Modrzejów, ale chcemy też pokazać historię naszej dzielnicy z Fabryką Maszyn Górniczych, ponadstuletnim klubem AKS Niwka, Szkołami Podstawowymi nr 15 i 21 czy Trójkątem Trzech Cesarzy. Chcemy to przedstawić naszym mieszkańcom, aby te pamiątki, które jeszcze pozostały, nie zniknęły z naszego niweckiego życia – mówi Grzegorz Wola.
Dzięki mieszkańcom Niwki udało się zgromadzić m.in. stare górnicze lampy, metanomierze czy aparaty ucieczkowe, górnicze mundury, dokumenty czy sztandary. Jest też porcelana z logo niwecko-modrzejowskiej kopalni pochodząca z dawnego klubu Gwarek. Nie brakuje także pamiątek po funkcjonującej niegdyś po sąsiedzku ze Szkołą Podstawową nr 15 Zasadniczą Szkołą Górniczą KWK Niwki-Modrzejów. Jeśli ktoś jeszcze zdecyduje się na przekazanie swoich pamiątek, może cały czas kontaktować się z dyrektorką Anną Małecką lub Grzegorzem Wolą.
Regionalna Izba Pamięci nie ma być tylko pomieszczeniem, gdzie gromadzone będą pamiątkowe przedmioty. Ma służyć również młodzieży jako sala do edukacji regionalnej. Zajęcia takie w Szkole Podstawowej nr 15 prowadzi od lat Iwona Sikorska-Dymanus. Plan jest też taki, by Izba była dostępna nie tylko dla uczniów, ale też w wybrane dni popołudniami dla wszystkich mieszkańców Niwki.
– Zapraszamy nie tylko mieszkańców Niwki, ale całego Sosnowca – mówią Anna Małecka i Grzegorz Wola.
– Górnictwo węgla kamiennego to element tradycji naszego miasta i wielu sosnowieckich rodzin, którym z tej okazji składam najlepsze życzenia barbórkowe – mówi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca. – Staramy się dbać o pamięć o górnikach i naszych kopalniach. Pracujemy nad zagospodarowaniem przejętych obiektów po KWK Kazimierz-Juliusz, ustawiliśmy też koło górnicze w przejętym od Spółki Restrukturyzacji Kopalń parku w Milowicach. Cieszę się, że do miejsc upamiętniających nasze górnictwo dołącza Regionalna Izba Pamięci w dzielnicy Niwki. Życzę, aby spotkało się zainteresowaniem mieszkańców i aby udało się pozyskać do niej jeszcze więcej interesujących przedmiotów będących pamiątkami po naszej historii – dodaje.
